Prawa pracy mam oraz kobiet w ciąży cały czas wzbudzają wiele kontrowersji. Nic w tym dziwnego. Połączenie kariery zawodowej wraz z opieką nad dzieckiem nie jest łatwym zadaniem. Ustawodawca przewidział jednak dla takich rodziców szereg ułatwień i przywilejów.
Jednym z nich i najbardziej powszechnym, bo przysługującym każdej rodzinie, jest comiesięczny dodatek finansowy w postaci 500+. Oprócz tego pracujące matki mogą liczyć na inne pomocne narzędzia i przywileje podczas wykonywania codziennych obowiązków zawodowych. Wśród nich między innymi można wymienić: dodatkowe dni wolne, przerwy na karmienie dziecka lub zakaz wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych.
Oprócz tego, pracujące mamy mogą liczyć na finansowe wsparcie w postaci programów socjalnych (becikowe, świadczenie rodzicielskie). Oprócz bezpośredniego wsparcia materialnego ustawodawca przewidział dla mam również inne przywileje w postaci ulg podatkowych.
Ochrona matek pracujących zawodowo
Podstawowy akt, który chroni każdą matkę czynną zawodowo to Ustawa Kodeks Pracy (kp). Zgodnie z przepisami wyżej wspomnianego dokumentu pracodawca nie ma możliwości rozwiązania stosunku pracy z kobietą, od momentu zajścia w ciążę, do momentu jej rozwiązania, a także w okresie, kiedy przebywa ona na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub wychowawczym. Wyjątkiem mogą być przesłanki do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z art. 52, bądź sytuacja kiedy następuje likwidacja zakładu pracy.
Dodatkowo art. 176 kp wskazuje, że kobiety w ciąży oraz karmiące piersią nie mogą wykonywać prac o charakterze uciążliwym i szkodliwym dla zdrowia, oraz takich, które mogą mieć negatywny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży, czy karmienie dziecka piersią.
Dodatkowe urlopy
Nie każda mama od razu po urodzeniu dziecka jest gotowa do powrotu do pracy. Kodeks pracy uwzględnia takie sytuacje, pozwalając kobiecie na odpowiednie urlopy. Pierwszym z takich urlopów jest urlop macierzyński. Czas jego trwania zależy od liczby dzieci, które przyjdą na świat podczas jednego porodu. Przy urodzeniu jednego dziecka kobieta może wypoczywać 20 tygodni, po urodzeniu bliźniąt ten wymiar zwiększa się do 31 tygodni, przy trojaczkach świeżo upieczona mama może liczyć na 33 tygodnie urlopu.
Warto jednak zauważyć, że przyszła mama może wykorzystać wyżej wymieniony urlop już 6 tygodni przed porodem . Bardzo ważną informacją jest to, że kobieta musi wykorzystać 14 tygodni urlopu macierzyńskiego – jest to obligatoryjne, pozostałe 6 tygodni może wykorzystać ojciec dziecka, który wykonuje swoją pracę w oparciu o umowę o pracę, prowadzi działalność gospodarczą lub jest zatrudniony na umowę zlecenie.
Następy urlop, z którego może korzystać mama to urlop rodzicielski. Jeśli matka wykorzysta urlop macierzyński w minimalnym okresie 14 tygodni, to może skorzystać z następnej formy urlopowej. Ten urlop może trwać maksymalnie do 34 tygodni, w zależności od ilości urodzonych dzieci.
Następnie pracująca mama może skorzystać z urlopu wychowawczego. Taki urlop może zostać wykorzystany maksymalnie do momentu ukończenia przez dziecko 6 roku życia lub w przypadku dziecka niepełnosprawnego do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Łączny wymiar urlopu wychowawczego to 36 miesięcy, jednak matka może wykorzystać 35 miesięcy: przynajmniej jeden miesiąc musi być przeznaczony dla drugiego rodzica. Oczywiście sytuacja może być odwrotna i to ojciec dziecka może wykorzystać 35 miesięcy urlopu, a matka tylko jeden. Z urlopu wychowawczego rodzice mogą skorzystać maksymalnie w pięciu częściach.
W trakcie urlopu wychowawczego nie przysługuje zasiłek macierzyński. Pracownica może jednak starać się o zasiłek wychowawczy, którego kwota wynosi około 400 zł. Warunkiem otrzymania zasiłku jest jednak staż pracy wynoszący minimum 6 miesięcy, niepobieranie żadnych innych świadczeń socjalnych oraz niepodejmowanie żadnej pracy zarobkowej w trakcie trwania urlopu wychowawczego. Warto również zaznaczyć, że kiedy kobieta pobiera zasiłek wychowawczy, dziecko nie może uczęszczać do placówki oświatowej np. przedszkola.
Przywileje mamy po powrocie do pracy.
Jeżeli mama decyduje się na powrót do pracy zawodowej, to może liczyć na kolejne ułatwienia ze strony ustawodawcy. Zgodnie z artykułem 187 Kodeksu pracy pracownica, która karmi piersią ma prawdo do dwóch półgodzinnych przerw w trakcie ośmiogodzinnego dnia pracy. Te przerwy są liczone do jej czasu pracy. Jeżeli pracownica karmi piersią dwójkę dzieci, to przysługują jej dwie przerwy po 45 minut. Sytuacja wygląda inaczej, jeżeli dzień pracy w przedsiębiorstwie trwa 6 godzin, wtedy pracownicy przysługuje jedna przerwa 30-minutowa, lub odpowiednio 45- minutowa. Jeżeli mama pracuje w niepełnym wymiarze godzinowym np. 4 godziny, wtedy przerwa jej nie przysługuje.
Artykuł 188 Kodeksu pracy przewiduje również dodatkowe dni wolne od pracy, które matka może wykorzystać na opiekę nad dzieckiem. Pracownicy przysługuje 16 godzin lub dwa dni z zachowaniem praca do wynagrodzenia w ciągu roku kalendarzowego. Jeżeli pracownica pracuje w niepełnym wymiarze godzinowym, jej godziny wolne od pracy z tego tytułu są ustalane proporcjonalnie do warunków zatrudnienia.
Ekspert Akademii MDDP
 |
 |
